สังคมผู้สูงอายุ (Ageing Society) ถือเป็นอีก Mega Trend สำคัญที่ได้รับความสนใจจากผู้คน เพราะมันจะส่งผลกระทบต่อสภาพเศรษฐกิจและสังคมโดยรวม เกิดปัญหาต่างๆ ที่ตามมา เช่นเดียวกับโอกาสทางธุรกิจใหม่ๆ ที่เติบโตขึ้นเพื่อรองรับเทรนด์นี้. “สังคมผู้สูงอายุ (Ageing Society) โดยนิยามแล้วหมายถึง ปรากฎการณ์ที่ผู้สูงอายุมีสัดส่วนสูงมากเมื่อเทียบกับประชากรทั้งหมด” ซึ่งเกิดขึ้นจาก การพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีการแพทย์ ตลอดจนสาธารณสุขและพยาบาลของประเทศที่ถูกยกระดับขึ้นทำให้ประชาชนมีอายุยืนและมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ประกอบกับ นโยบายการวางแผนครอบครัวที่ทำให้อัตราการเกิดลดลงอย่างรวดเร็ว
สังคมผู้สูงอายุ ส่งผลกระทบต่อสภาพเศรษฐกิจและสังคมโดยรวมในหลายๆ ด้าน ทำให้การผลิตลดและรายได้ประชาชาติลดลง, การเพิ่มสวัสดิการและการรักษาพยาบาล รวมไปถึงแง่ของปัจเจก มีผู้เกิดปัญหาทางด้านสภาพจิตใจและสุขภาพร่างกายของผู้สูงอายุ ทำใช้ค่าใช้จ่ายในการดูแลและรักษาสุขภาพร่างกายเพิ่มมากขึ้น
Insight ของผู้สูงอายุเรื่องหนึ่งคือการที่พวกเขาต้องเผชิญกับความโดดเดี่ยวและเสี่ยงเป็นโรคซึมเศร้า ถึงแม้จะเลือกอาศัยอยู่กับครอบครัวเป็นลักษณะ Multi Generation Family แต่ในช่วงเวลาตอนกลางวัน ที่คนวัย Millennials ไปทำงาน พวกเขาก็ไม่มีอะไรทำ ต้องอยู่บ้านอย่างเงียบเหงา ทั้งที่จริงๆ ผู้สูงอายุต้องการที่จะมีเพื่อน อยากหาเพื่อนใหม่ๆ และผู้สูงอายุจำนวนมากก็ยังอยากทำอะไรต่ออะไรมากมาย แต่ไม่มีเพื่อนที่จะทำกิจกรรมนั้นด้วยกัน
นั่นจึงทำให้เกิดการออกแบบประสบการณ์ (Experience Design) ขึ้นมารองรับความต้องการนี้ของผู้สูงอายุผ่าน Key Experience ที่เรียกว่า “Drive Community Though Platform” หรือการสร้างสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุโดยเฉพาะ ด้วยยุคสมัยที่สมาร์ทโฟนแพร่หลาย คนทุกเพศทุกวัยสามารถเข้าถึง Internet ได้ ทำให้วัยเก๋าทั้งหลายสามารถเชื่อมโยงกัน ติดต่อกัน หาเพื่อนใหม่ และสร้างเครือข่ายสังคมขึ้นมา. วันที่เราจะลองยกตัวอย่าง Stitch หนึ่งในเครือข่ายสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุที่ถูกออกแบบมาสำหรับผู้สูงอายุที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป
Stitch ออกแบบมาด้วยความตั้งใจที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในทุกประเทศทั่วโลก และแก้ปัญหาภาวะที่ผู้สูงอายุต้องเผชิญกับความโดดเดี่ยวและซึมเศร้า ซึ่งนั่นอาจเกิดขึ้นกับใครก็ตามในช่วงเวลาของชีวิต Stitch สามารช่วยให้สมาชิกค้นหาเพื่อน, หรืออาจพัฒนาไปเป็นความสัมพันธ์โรแมนติค และโอกาสในการรวมกลุ่มเพื่อทดลองทำกิจกรรมใหม่ๆ ด้วยฟีเจอร์ในการรวมกลุ่มของคนที่คิดอะไรเหมือนๆ กัน, อยากทำกิจกรรมอะไรเหมือนกันๆ หรือไปเที่ยวด้วยกัน
สิ่งที่ทำให้ Stitch แตกต่างก็คือการสร้าง Community ขึ้นมา โดยเป็นสร้างจากสมาชิก เพื่อสมาชิก นั่นหมายความว่าทุกอย่างที่เกิดขึ้นภายในสังคมแหงนี้ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมต่างๆ ที่ออกแบบมาให้คนได้มาใช้เวลาร่วมกัน, พูดคุยแลกเปลี่ยนกับสมาชิกคนอื่นๆ รอบโลก, ทริปท่องเที่ยวเป็นกลุ่ม, สมาชิกทุกคนต่างมีส่วนช่วยในการสร้างเครือข่ายสังคมขึ้นมาและทำให้ชีวิตของทุกคนดีขึ้น การออกแบบประสบการณ์ของ Stitch มีหลายประเด็นที่มีความน่าสนใจ ได้แก่
– ระบบหาเพื่อน: ด้วยระบบการค้นหาโพรไฟล์ที่เป็นเอกลักษณ์ โฟกัสไปที่คอนเนคชันระดับคุณภาพ โดยการจับคู่ความสนใจและกิจกรรมที่ใกล้เคียงกัน ซึ่งจุดยืนที่ชัดเจนของ Stitch คือไม่ใช่เว็บไซต์หาคู่ เพราะ Stitch สามารถที่จะเลือกการตั้งค่าระดับความสัมพันธ์ได้ว่าอยากจะค้นหาเพื่อนหรือคนรัก ซึ่งนั่นแตกต่างจากประสบการณ์ที่คุณจะได้จากเว็บหาคู่ ซึ่งมักจะถูกออกแบบมาเพื่อจะดึงเงินคุณให้เร็วที่สุด ก่อนที่ผู้ใช้งานจะรู้สึกไม่พอใจและออกจากเว็บไซต์ไป เว็บไซต์เหล่านี้จะรั้งคุณไว้ ทั้งด้วยการสร้างโพรไฟล์ปลอมขึ้นมา, และทุกวิถีทางที่จะทำให้คุณยากที่จะยกเลิก Account ของคุณ
– กิจกรรม: ผู้ใช้ Stitch ชอบที่จะไปไหนด้วยกันเป็นกลุ่ม ด้วยการออกแบบทำให้ง่ายที่จัดกลุ่มขึ้นมาจากผู้ใช้งานคนอื่นๆ
– ระบบรักษาความปลอดภัย: หนึ่งในสิ่งที่ Stich ให้ความสำคัญคือเรื่องความปลอดภัย ผู้ใช้งานทุกๆ คนจะต้องยืนยันตัวตนก่อนเข้าใช้งาน นั่นจะเป็นการกรองคนที่อายุ 50 ปีขึ้นไปเท่านั้น เพื่อป้องกันมิจฉาชีพที่อาจแผงตัวเข้ามา
– ไม่ใช่ Social Network เพราะ Social Network ที่มีในตลาดมักจะอ้างอิงถึงเว็บไซต์ที่เชื่อมโยงผู้คนที่พวกเขารู้จักกันในโลกจริงๆ อย่าง Facebook ก็จะเชื่อมโยงเพื่อนจริงๆ ของคุณ หรือ Linkined ก็จะเชื่อมโยงคนที่เกี่ยวข้องกับหน้าที่การงานของคุณ ซึ่งนักลงทุนจะชอบ Social Network เหล่านี้เพราะพวกเขาสามารถสร้างโอกาสในการทำเงินมหาศาลจากข้อมูลส่วนตัว, ข้อมูลความสนใจต่างๆ ของคุณ ไม่ว่าคุณจะชอบมันหรือไม่ แต่ Stitch เคลมว่าพวกเขาไม่ทำแบบนั้น เพราะ Stitch ไม่รู้ข้อมูลอะไรของคุณ, ไม่รู้ว่าคุณเป็นใคร และคุณไม่ได้เข้ามาที่ Stitch เพื่อจะบอกว่าคุณรู้จักใครบ้าง แต่คุณเข้ามาที่ Stitch เพราะคุณอยากจะหาเพื่อนใหม่
โดยรวมแล้ว Stitch จึงเป็นสังคมออนไลน์ที่ให้สมาชิกสามารถเข้าร่วม มากกว่าจะเป็น Platform บริการที่ให้คนเข้ามาใช้งาน
และนี่เป็นหนึ่งใน Case Study ที่น่าสนใจจาก Xpereince Design Future Trend 2019-20 ในหัวข้อ Senior Hub หรือคือการออกแบบประสบการณ์เพื่อรองรับการสร้าง Community สำหรับผู้สูงอายุโดยเฉพาะซึ่งไม่ใช่เพียง Community ที่เป็นสถานที่เพียงอย่างเดียว แต่ยังสามารถออกมาในรูปแบบของ Online Platform ที่ในชุดวิจัยได้สรุปออกมาเป็น Key Experience ที่ชื่อว่า “Drive Community Though Platform”
ที่มา : https://www.stitch.net
